ศัตรูเห็ด

ศัตรูเห็ด

ศัตรูเห็ด มี 3 ชนิด

1.      รา

2.      หนอน

3.      ไร

ซึ่งเกิดจากเชื้อรามีดังนี้
      1. เชื้อรากลุมแอสเพอรจิลลัส (Aspergillus) ลักษณะโดยทั่วไปของถุงเห็ดหรือกอนเชื้อเห็ด คือบางสวนของถุงเห็ดที่มีสีเขียวเขมเกือบดําอาจเกิดขึ้นที่สวนบนใกลปากถุงแลวลามลงไป
ขhางลางหรืออาจเกิดจาดานลางขึ้นไปก็ได บางสวนของถุงเห็ดมีสีน้ำตาลเกิดขึ้นติดกับบริเวณที่มีสีเขียวเขมเมื่อนํากอนเชื้อเห็ดที่มีลักษณะดังกลาวไปแยกเชื้อบริสุทธิ์พบวามีเชื้อรา Aspergillus 3 กลุม คือ Aspergillusflavus, A. fumigatus และ A.niger
       2. เชื้อราโบไตรโอดิฟโพลเดีย (Botryodipiodia) หรือราดํา ลักษณะของถุงเห็ด ดังนี้คือขี้เลื่อยในถุงเห็ดจะมีสีน้ำตาลเขมเกือบดํา เริ่มแรกเชื้อรามีสีขาว ตอมาเชื้อราสีขาวจะขยายกวางขึ้นเรื่อยเมื่อทิ้งไวนานๆจะสังเกตเห็นก้อนเล็กๆสีดํานูนออกมาที่ผิวของถุงพลาสติกเนื่องจากเชื้อรา
สรางสวนขยายพันธุชนิดหนึ่งที่เรียกวาpycnidiaซึ่งภายในมีสปอรเกิดขึ้นจํานวนมากมาย
       3. เชื้อรากลุมราเขียว หรือ Green Mouid (Trichoderma และ Glocldium) ลักษณะการปนเปอนของถุงเห็ดเนื่องมาจากราเขียวจะสังเกตเห็นไดงายเนื่องจากสปอร (Spore) ของเชื้อรามี สีเขียวออนใส เมื่อเกิดรวมกันหนาแนนจึงทําให เห็นเปนหยอมสีเขียวมะกอก หรือเขียวเข มในถุงเห็ดครั้งแรกจะเหนเสนใยสีขาวเจริญเติบโตดีในกอนเชื้อเห็ดแลวเปลี่ยนสีไปเนื่องจากเชื้อรามีอายุมากขึ้นเชื้อรากลุมราเขียวนี้มีหลายชนิดแตละชนิดยอยแตกตางกันออกไปอีกยกเวนลักษณะตางๆทางสัณฐานวิทยาของ

เชื้อรามีลักษณะใกลเคียงกันเชื้อราเขียวที่พบมีดังนี้
       3.1ราเขียวGliocladiumsp.
       3.2ราเขียวTrichodermaspp.ซึ่งแยกได T. hazianum, T. hamatum และ T. aureoviride , Rifai นอกจากนี้เชื้อราGliocladium virens ยังทําใหเกิดโรคกับดอกเห็ดนางรมได
       4. ราเขียวเพนนิซีเลียมและเพซีโลไมซีส (Penicillium และ Paecilomyces) รา 2 ชนิดนี้มีลักษณะรูปรางทางสัณฐานวิทยาคลายคลึงกันมากเปนพวกที่สรางสปอรจํานวนมาก และการเจริญเติบโตเปนไปอยางรวดเร็วราPaecilomycesเปนราทนรอนและเปนราชอบรอน (Thermotolerant andThermophillic) มีความสามารถทนตออุณหภูมิสูงได มักจะเกิดในถุงเห็ ดหอม ลักษณะปรากฏบนถุงเห็ดหอมเปนฝุนสี ซีดๆ เชน สีน้ำตาลซีดๆ ปนเหลืองออน หรือสีเหลือซีดจางๆ และสังเกตเสนแบงเขต(Zone line) การเจริญเติบโตของเชื้อเห็ดและเชื้อราไดอยางชัดเจนสวนรา Penicillium เปนราชอบอุณหภู มิสูงปานกลาง ลักษณะบนถุงเห็ดเปนหยอมสีเขียวตองออน สีเหลืองออนอมเขียวสีเทาออนมองดูคลายสกปรกหรือฝุนเกาะมักเกิดดานลางของถุงเห็ด
       5. ราสี สมหรือรารอน (Neurospora sp.) ราสีสมมักเกิดเปนกระจุกบริเวณปากถุง มีลักษณะเปนผงสีชมพูอมสม หรือเปนกอนติดกันสีชมพู บางถุงอาจมีราสีสมเกิดที่กอนถุงไดเชื้อราระยะนี้สรางสวนขยายพันธุที่เรียกวาสปอรและอยูใน lmperfect stage จึงเรียกเปนเชื้อราMoniliasp.การระบาดของราสีสมจะทําใหเสนใยเห็ดเจริญไมไดเนื่องจากรานี้ทําใหเสนใยเห็ดเสียกอน
       6. ราเมือก (Slime mound) ราเมือกจะเกิดกับถุงเห็ดที่เปดถุงเก็บดอกไปแลวแลวหลาย

รุนและเปนถุงที่อยูดานลางสุด ปกติจะสังเกตเห็นเสนสีเหลืองชัดเจนที่บริเวณดานขางๆ ถุงและบริเวณปากถุงโดยมากมักจะเกิดกับถุงเห็ดหูหนู ซึ่งมีการกรีดดานขางเมื่อรดน้ำนานๆทําใหถุงเห็ดชื้นแฉะและถุงเห็ดภูฎานที่หมดรุนแลวแตยังไมมีการขนยายเพื่อทําความสะอาดโรงเรือน

แมลง – ศัตรูเห็ดและการปองกันกําจัด
      การปองกันกําจัดแมลง – ศัตรูเห็ดนั้นเปนวิธีการที่คอนขางละเอียดตองใชความรูและ
เทคโนโลยีสมัยใหม ซึ่งตองไดรับการพัฒนาปรับปรุงอยางตอเนื่องจริงจังเขาชวยอยูเสมอ     เปนประจําการผลิตเห็ดในบานเรานั้นไมใหผลดีเทาที่ควร เพราะวาไดมองขามเทคโนโลยีหลายๆ ดานที่สําคัญซึ่งก็มีกันอยูแลว แตก็ไมไดนํามาใชหรือไมใหความสําคัญและนํามาใชปรับปรุงมากเทาที่ควร เปนที่นาเสียดายแทนฟารมเห็ดที่ตองลมเลิกกิจการไป เนื่องจากสาเหตุดังกลาวโดยทั่วไปแลวถากลาวถึง
ปญหาที่ เกิดจากแมลง – ศัตรู ที่คอยทําลายเห็ดและพบเปน ประจําก็คงจะเปนแมลงตัวเล็กๆ มีปกจัดอยูในวงศดิบเทอรา (Diptera) ก็คือ แมลงวันเปนสวนมาก ทั้งนี้เพราะวาหนอนแมลงวันพวกนี้มีขนาดจิ๋วเปนศัตรูที่ คอยทําลายเงียบๆ แตรุนแรงมาก บางครั้งกวาจะรูวาเห็ดถูกทําลายก็เนาเสียหายเกินแกไขเสียแลว สําหรับศัตรูที่ควรใหความสนใจในการปลูกเห็ดในปจจุบันอันดับรองถัดไปก็ ไดแก พวกหนอนผีเสื้อ ดวงปกแข็ง เพลี๊ยไฟ แมลงสาป หนู และมนุษยดวย

ลักษณะโดยทั่วไป
ไรเห็ด เป็นศัตรูเห็ดเห็ดมีขนาดเล็กมาก ตามสภาพธรรมชาติ มักจะเห็นเป็นจุดเล็ก ๆ สีขาวใส่อยู่กระจายเต็มไปหมดที่น่าสนใจคือการที่ไรชนิดต่างๆ ที่ทำลายเห็ดนั้นจะมีวงจรชีวิต (ไข่-ตัวแก่) สั้นมาก โดยใช้เวลาเพียง 4-5 วันเท่านั้น โดยทั่วไปจะพบตัวเมียมากกว่าตัวผู้ถึง 4 เท่า โดยที่ตัวเมียยังสามารถขยายพันธุ์ได้ด้วยการออกไข่และเป็นตัว ไม่จำเป็นต้องผสมพันธุ์กับตัวผู้อีกด้วย จึงทำให้ไรสามารถเกิดระบาดทำลายอย่างรวดเร็วและรุนแรงจนเกิดความเสียหาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะที่เส้นใยเห็ดกำลังแผ่ออกไป หากมีพวกไรดังกล่าวระบาดก็จะทำให้เส้นใยขาดออกจากกัน และไม่สามารถเจริญเติบโตต่อไปได้ เนื่องจากไรพวกนี้ชอบทำลายกัดกินส่วนของเส้นใย ไรศัตรูเห็ดที่พบทำลายเห็ดปลูกในไทยนั้น คือ ไรไข่ปลา ( Luciaphorus sp. )
ไร ไข่ปลา มีการดำรงชีวิตที่แตกต่างไปจากไรแดงที่ทำลายพืช ไรตัวแก่เพศเมียจะว่างไข่อยู่ภายใต้ลำตัว แทนที่จะว่างไข่ออกมาภายนอกลำตัว เหมือนไรแดงที่ทำลายพืช นอกจากนั้นแล้ว เมื่อไข่เจริญเติบโตเป็นตัวแก่แล้ว แทนที่จะออกมาจากตัวแม่กลับเจริญเติบโตอยู่ภายใต้ท้องแม่ จนกว่าจะเป็นตัวแก่ จึงจะเจาะผนังท้องของแม่ออกมาภายนอก การผสมพันธุ์ระหว่างตัวแก่ตัวผู้และตัวเมียนั้น ส่วนใหญ่ผสมพันธุ์กันอยู่ภายในท้องแม่ ก่อนออกจากท้องแม่ สำหรับไข่บางฟองที่อาจอยู่ภายใต้ท้องแม่ แต่ยังไม่เจริญเป็นตัวอ่อน เมื่อท้องแม่แตกแล้ว ก็สามารถเจริญเติบโตเป็นตัวอ่อนภายหลัง จากนั้นจึงเจริญเติบโตเป็นตัวแก่ต่อไป ระยะเวลาที่ใช้ในการเจริญเติบโต ตั้งแต่วางไข่จนกระทั้งเจริญเติบโตเป็นตัวแก่ประมาณ 5-7 วัน ตัวแม่ สามารถขยายพันธุ์ได้ทั้งที่ได้รับการผสมพันธุ์และไม่ได้รับการผสมพันธุ์ตัว แม่ที่ได้รับ การผสมพันธุ์จากตัวผู้จะวางไข่ซึ่งเจริญเติบโตต่อไปเป็นตัวเมียเป็นส่วนใหญ่ และมีส่วนน้อยที่เจริญเติบโตเป็นตัวผู้ ซึ่งตรงกันข้ามกับตัวเมียที่ไม่ได้รับการผสมพันธุ์จะวางไข่ซึ่งเจริญเติบโต ต่อไปเป็นตัวผู้ทั้งหมด ปริมาณการวางไข่ของตัวแม่ที่ได้รับการผสมพันธุ์ จะมากกว่าตัวแม่ที่ไม่ได้รับการผสมพันธุ์เล็กน้อย คือ ตัวแม่ที่ได้รับการผสมพันธุ์สามารถวางไข่ประมาณ 200 ฟอง ต่อตัวแม่ 1 ตัว ตัวแก่ตัวเมียที่ออกจากท้องแม่แล้ว จะมีระยะเวลาก่อนการตั้งท้อง คือก่อนที่ส่วนท้องจะขยายโต เป็นเม็ดกลมเหมือนไข่ปลา ประมาณ 1-3 วัน สำหรับตัวแม่ที่ได้รับการผสมพันธุ์และประมาณ 3-6 วัน สำหรับตัวแม่ที่ได้รับการผสมพันธุ์ หลังจากนั้น ส่วนท้องจะค่อย ๆ ขยายใหญ่ มีขนาดโตมองเห็นชัดด้วยตาเปล่า เป็นเม็ดกลมเล็ก ๆ สีเหลืองใส ระยะเวลาตั้งแต่ตัวเมียเริ่มขยายส่วนท้องใหญ่ขึ้น จนกระทั้งท้องแตกใช้เวลาประมาณ 9 วัน อายุของตัวแม่ที่ได้รับการผสมพันธุ์ จะมีชีวิตอยู่ประมาณ 7-11 วัน ซึ่งสั้นกว่าตัวเมียที่ไม่ได้รับการผสมพันธุ์ คือประมาณ 10-16 วัน
การทำลายและการสังเกตุ
        ไร จะทำลายเส้นใยเห็ดที่เจริญอยู่ในถุงพลาสติกก่อนไปเปิดให้เห็ดออกดอก หรือทำลายโดยตรงที่ดอกเห็ด ทำให้ดอกแคระแกร็น ในถุงที่ถูกไรชนิดนี้ทำลาย จะพบเม็ดกลมเล็ก ๆ เหมือไข่ปลากระจายทั่วไปในถุงเห็ด อาการเม็ดไข่ปลาที่เห็นนั้น เป็นส่วนท้องของไรตัวเมีย ที่ขยายมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ประมาณ 1 - 2 มม. โดยมีไข่ และตัวอ่อนเจริญอยู่ภายในท้อง หากพบการระบาดอย่างรุนแรงแล้ว ก็จะเห็นซากของตัวเต็มวัยที่ตายแล้วด้วยตาเปล่า หรือเห็นคราบทับถมอยู่บริเวณปากถุงเห็ด และชั้นที่ว่างถุงเห็ดอย่างหนาแน่น เห็นเป็นผงฝุ่นสีน้ำตาลอ่อนคล้าย ๆ ขี้เลื่อยละเอียด

การแพร่กระจายหรือการระบาดของไรไข่ปลา
การระบาดของไรไข่ปลา จากถุงเห็ดหนึ่งไปอีกถุงหนึ่งนั้น เป็นไปได้โดยที่ไรไข่ปลาติดไปกับถุงเห็ด และตัวไรสามารถเข้าไปในถุงเห็ดทีวางใกล้เคียง โดยตัวไรเดินผ่านเข้าทางจุกสำลี เมื่อเข้าไปในถุงเห็ดก็จะกัดกินเส้นใยสีขาวของเห็ดหูหนู ซึ่งเจริญอยู่ภายใน โดยเริ่มจากบริเวณตรงคอขวดลงมาเรื่อย ถ้าถุงเห็ดถูกไรทำลายมาก เมื่อนำถุงไปเปิดปากถุงให้เห็ดออกดอก ก็จะมีดอกน้อยหรือไม่มีดอกเห็ดและดอกเห็ดที่ออกมาก็จะถูกไรชนิดนี้ทำลายที่ ดอกอีก ทำให้ดอกแคระแกร็นมีขนาดเล็กกว่าปกติ ถ้านำดอกเห็ดที่ถูกไรชนิดนี้ทำลายไปจำหน่าย ก็อาจจะเป็นที่รังเกียจแก่คนซื้อด้วย เพราะเห็นเม็ดไข่ปลากระจายอยู่ตามดอกเห็ด ดั้งนั้นจึงจำเป็นต้องหาวิธีการป้องกันกำจัดไม่ให้ไรไข่ปลาเข้าทำลายเสียหาย แก่เห็ด

ฟาร์มเห็ดพัทยา

ฟาร์มเห็ด พัทยา   เราได้จัดทำก้อนเห็ดที่ได้มาตรฐาน เพื่อ " ขายก้อน" ใ้หกับลูกค้าที่สนใจรับไปเปิดดอกในราคาไม่แพง อาทิเช่น เห็ดขอน  เห็ดนางฟ้าภูฐาน   เห็ดหูหนู เห็ดยานางิ เ็ห็ดบด หรือ เห็ดกระด้าง  ในราคาไม่แพง และเรายังเน้นบริการหลังการขายใ้ห้กับลูกค้าที่ซื้อก้อนไปเปิดดอกเป็นอย่าง ดี   "ฟาร์มเห็ดพัทยา" เรามีพื้นที่ไม่มากในการทำฟาร์มเห็ด  ใช้พื่้นทำทั้งหมด  1 งาน 30 ตารางวา  ในการทำโรงเรื่อนและสถานที่ทำก้อนเห็ด ทำโรงเปิดดอกได้ 7 โรง  โรงทำก้อนเห็ด 1 โรง  ทำห้องเขี่ยเชี้อ 1 โรง เช่าที่ อีก 1 งานกว่าๆ  ทำโรงเปิดดอก อีก 8 โรง  และยังเช่าที่อีก7 ไร่ เพื่อทำโรงผลิตก้อนเห็ดให้ได้ตามที่ลูกค้าต้องการ เราผลิตก้อนได้วันละ 3000-4000 ก้ัอนต่อวัน(ไม่รวมฟาร์มเห็ดสาขา2) เรามีโรงบ่มก้อนเพื่อบ่มให้ลูกค้าจนเต็มก่อนจะนำไปเปิดดอก  ประมาณ 60000 ก้อน และเรายังเปิดให้ลูกค้าที่สนใจเข้ามาดูวิธีการทำก้อนเห็ดหรือต้องการที่จะมา เรียนรู้เพื่อนำไปประกอบอาชีพก็ยินดีรับสอน  และเรายังขยายกิจการไปทำที่ หนองใหญ (บ่อทอง ชลบุรี) เพื่อเปิดดอกเก็บผลผลิตส่งตลาด เราค่อยๆคิดและเราก็ค่อยๆขยายกิจไปเลื่อยๆ สักวันเราก็จะสำเร็จ  เหมือนกับทุกคนที่คิดจะทำฟาร์มเห็ด ทุกคนสามารถทำได้ เพียงแต่ต้องเดินให้ถูกทาง ปรึกษาคนที่เขาประสบความสำเร็จ ความรู้ที่เราได้จะได้ไม่ต้องไปเริ่มต้นที่ 1 ใหม่  ยังไงก็ขอเป็นกำลังใจให้กับคนที่คิดจะประกอบอาชีพหรือจะทำฟาร์มเห็ด ก็ขอให้ประสบความสำเร็จ มุ่งมั่น ขยัน อดทน สำเร็จแน่นอนครับ